به گزارش پایگاه خبری تحلیلی برنج نیوز؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی امسال هم شعار سال را بر مبنای اقتصادی نام‌گذاری کردند؛ «مهار تورم، رشد تولید»؛ شعاری که پیش از همه کشاورزان به‌عنوان نخستین حلقه‌های چرخه اقتصادی، گوش‌به‌فرمان ولی‌شان دل به آب‌وخاک زدند و با همت و تلاش، کوشیدند تا با افزایش تولید هم نقشی در تحقق شعار سال داشته باشند و هم بتوانند از پس هزینه‌های تحمیلی زندگی سربلند بیرون بیایند.
گیلانیانِ کشاورز نیز که اغلب آن‌ها برنج‌کارند و با مشقت بی‌امان سال زراعی پررنجی را پس از کاهش ۴۰ تا ۵۰ درصدی قیمت برنج نسبت به سال پیش پشت سر گذاشتد، در سال زراعی کنونی با عزم و اراده پولادین به جان زراعت زدند و توانستند از غول تولید برنج که جدای از مشقت و رنج، هزینه‌های گزاف و غیرقابل‌مهار داشت، کاشت و برداشت را هم دارد نیز بگذرند.
هزینه‌های کشاورزی در شمال ایران تقریباً می‌توان گفت تمامی ندارد و جدای از پرداخت مقروضات یک کشاورز که پیشاپیش به‌قول‌معروف در فرهنگ‌عامه مردمان، محصول و عایدی آن را خورده‌اند، هزینه‌هایی پس از برداشت شلتوک و استحصال برنج فرامی‌رسد؛ هزینه‌هایی مانند پرداخت آب‌بهای مصرفی در سطح زراعی تحت اختیار که این ماه‌ها، شالی‌کاران شمالی کشکول‌های تمنای خود را بازهم نه در نزد متمولان و کارخانه‌های برنج‌کوبی و واسطه‌ها بلکه به در خانه اصحاب رسانه برده‌اند.
کشاورزانی با در دست داشتن قبض‌های آب‌بها که به اذعان خودشان با اعدادی نجومی‌تر از سال گذشته روبرو هستند؛ کشاورزانی که در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گویند: «آب‌بهایشان تقریباً نسبت به سال گذشته دو برابر شده و نیازمند اصلاح قبوض آب زراعی هستند».
برخی از کشاورزان نیز معتقدند آب منطقه‌ای و ادارات آبیاری در قبض‌هایی که برایشان هرسال صادر می‌کند به‌گونه‌ای است که «در سود ناچیز فروش محصولشان شریک هستند و این رویه به‌هیچ‌وجه قابل‌پذیرش نیست و باید تغییر کند».
همچون دغدغه فعلی کشاورزان شمالی در سال گذشته نیز وجود داشت؛ سالی که بسیاری از کشاورزان در پی افزایش چندصد برابری آب‌بهای سطح زراعی انتقاد کرده و تعدادی از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی را نیز با خود هم‌صدا کردند؛ تا جایی که ناله‌های خسته و درمانده کشاورز حتی به وزیر نیرو شفاها و کتباً در قالب اخطار و کلاً شنیده شد.
در گزارشی که فارس گیلان در سال گذشته منتشر کرد شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان یکی از عمده دلایل افزایش قیمت آب‌بها را، افزایش قابل‌توجه قیمت برنج در بازار توصیف کرده بود؛ تعیین آب‌بها با تعقیب قیمت برنج که در همان ایام نیز به‌شدت از سوی برنج‌کاران شمالی مردود و توهین‌آمیز برشمرده می‌شد!
با حفظ دامنه مطالبه کشاورزان گیلانی و تلاش برای کاهش آلام و رنجشان در رسانه‌های مجازی و مکتوب و همچنین اوج‌گیری اعتراضات کشاورزان گیلانی مبنی بر احتمال افزایش آب‌بهای مصرفی در سال زراعی کنونی، جهاد کشاورزی به‌عنوان حفظ حقوق تأمین‌کنندگان زنجیره تولید وارد میدان شد و صراحتاً از افزایش نرخ آب‌بها با توجه به واردات بی‌رویه برنج و کاهش محسوس قیمت دسترنج برنج‌کاران، پیشگیری کرد.
صالح محمدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در همین رابطه بیان کرد که «این سازمان به‌شدت مخالف افزایش قیمت آب‌بهای کشاورزان بوده و همچنان نیز بر آن مصمم است».
این متولی حوزه کشاورزی گیلان یکی از عمده دلایل مخالفت سازمان جهاد کشاورزی را «تقویت بنیه کشاورزان و حفظ زنجیره ارزش تولید برنج» برشمرد.
اما علیرغم مطالبات و دغدغه‌های برنج‌کاران گیلان، محمدجواد خانی پور، معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای استان می‌گوید: «برای نخستین بار در تاریخ ۵۰ ساله شرکت سهامی آب منطقه‌ای، گیلان هیچ افزایش قیمتی امسال در آب‌بها زراعی نداشته است»؛ خبری خوبی که پشت‌گرمی خوبی برای شمالی‌ها به‌ویژه برنج‌کاران بود.
به گفته وی، «سه عامل تناژ محصول در هکتار، قیمت محصول و درصد مشخص تعیین‌شده توسط قانون‌گذار برای تعیین آب‌بها چیزی بین دو تا سه درصد محصول هستند، در تعیین نرخ آب‌بها موردتوجه قرار می‌گیرد».
معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای در تشریح اثبات ثابت قرار دادن عامل قیمت محصول برنج در تعیین نرخ آب‌بها، گفته است: «در سال ۱۴۰۱ قیمت برنج نسبت به سال گذشته رشد داشت اما درعین‌حال به‌جای اینکه آب منطقه‌ای قیمت هر کیلوگرم برنج را ۹۰ هزار تومان در نظر بگیرد، ۵۳ هزار تومان در نظر گرفت که ازقضا همین عامل برای تعیین آب‌بها، ملاک قرار گرفت».
به گفته خانی پور، «تناژ محصول هم در سال گذشته به اذعان جهاد کشاورزی در هر هکتار دو تن و ۴۰۰ کیلوگرم بود که این عامل نیز در آب منطقه‌ای برای تعیین بهای مصرفی آب در سال زراعی، یک هزار و ۸۵۰ کیلوگرم محاسبه شد».
معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای گیلان این‌گونه تحلیل می‌کند که «قیمت محصول برنج امسال از ۹۰ هزار تومان به ۷۰ هزار تومان کاهش‌یافته اما همچنان این قیمت از نرخ ۵۳ هزار تومانی تعیین‌شده توسط آب و منطقه‌ای گیلان بالاتر است، ضمن اینکه تناژ محصول برنج در هر هکتار نیز از یک هزار و ۸۵۰ کیلوگرم پایین‌تر نبوده است».
و اما نکته آخر و البته مهم معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه‌ای که آرامش و اطمینان را برنج‌کاران گیلانی می‌دهد و آن اینکه «اگر هر کشاورزی حتی یک ریال نسبت به سال گذشته در قبض جاری آب‌بهای سطح زراعی خود افزایش قیمتی را داشته، می‌تواند به ادارات آبیاری شهرستان‌ها مراجعه و نسبت به اصلاح آن اقدام کند».
بهینه‌سازی مصرف آب در کشاورزی با تکنولوژی مدرن در کنار لاینیگ (بتونی کردن انهار) و همچنین ثبات آب‌بها، از عواملی هستند که می‌توانند به حفظ ظرفیت و افزایش بهره‌وری در برنج کمک کند.
در سالی که مهار تورم و رشد تولد مدنظر رهبری معظم انقلاب بوده و سیاست کلی دولت نیز در حوزه کشاورزی حفظ و افزایش تولید است، در نظر گرفتن مشوق‌های حمایتی و یارانه‌های معقول و منطقی از متولیان حوزه برنج‌کاری مورد مطالبه و انتظار است.
